کرباس بافی

کرباسبافی

کرباس جامه سپید پنبه ای را گویند. در گذشته مردم خور به بافت این منسوجات نخی شهرت داشتند, و علاوه بر آنکه مایحتاج پوشاک خود را تأمین می کردند اضافه از مصرف خود را به شهر های یزد، اصفهان، سمنان صادر می کردند و در آنجا معامله پایاپای می کردند

و مایحتاج خوراکی خود از قبیل نخود، عدس، لوبیا و.. را تهیه می کردند. از آنجا که دستگاه بر روی چااله ای به عمق, ۷۰ سانتی متر تعبیه می شود و بافنده برای بافت پشت چاله می نشیند و ابزار آن کار می کند این هنر با نام کار چاله نیز شهرت فراوانی دارد.

دست بافته هایی چون حوله، سفره، روانداز، خشک کن و انواع البسه از تولیدات این هنر صنعت می باشد. تمام مراحل تهیه و تولید از قبیل نخ ریسی، آهار زنی، رنگرزی، چله دوانی و بافت به شیوه ی کاملاً سنتی, انجام می شود. از جمله مزایای این منسوجات سازگاری با پوست، طبیعی بودن و خنک بودن آن می باشد.

تاریخچه و علل محدودیت تولید کرباس

قدمت بافت این پارچه در داپار حدود صد سال است و محدود شدن استفاده از دستگاه کرباس بافی تقریبا, به اواخر دهه چهل قرن اخیر باز می گردد.با ورود صنعت قالی بافی بازار این حرفه رکود پیدا کرد , و با مرور زمان به فراموشی سپرده شد.

بافندگان کرباس

کرباس بافی در بین مردم داپار به “کاربافی” معروف است.زنان و دختران جوان، ابزارهای مختلف تولید, این پارچه را تهیه می کردند.آن ها با بافت”کار” یا کرباس کمک خرج خانواده بودند.

بافنده در تمام طول سال به تولید و عرضه پارچه به بازار می پرداخت.این کار تنها در مناسبت های ویژه و اعیاد,به طور موقت تعطیل می شد.بافنده خود شخصاً تمام مراحل کار از قبیل:ریسیدن، آهار زدن، بافتن و … را انجام می داد و همزمان با امور خانه و خانواده خود نیز رسیدگی می کرد.

مراحل مختلف تهیه کرباس

مراحل تهیه پارچه کرباس عبارتند از :

• الف- حلاجی و ریسیدن پنبه

• ب- آهار زدن و رنگرزی کلاف ها

• ج-پیوند زدن و بافتن پارچه

تارهای قرار گرفته بر روی دستگاه کرباس بافی به اندازه ای است که بعد از مدت کمی تمام شده و نیاز به, پیوند زدن و اضافه کردن تارهای جدید دارد.

بافنده از کلاف بزرگی که با استفاده از چرخیچه آماده شده و کنار دستگاه بافندگی قرار گرفته است , دسته ای از نخها را در می آورد و از وسط قیچی می کند.سپس برای چسباندن تارهای جدید به سر تارهای قبلی, به روی دستگاه از ماده چسبنده ای(جوشانده پوست گوسفند) استفاده می کنند.

دستگاه کرباس بافی، دستگاهی قدیمی است که روی گودالی قرار می گیرد.در اصطلاح و گویش محلی, به آن چاله کاربافی گفته میشود.این گودال در گوشه ایوان یا محل نشستن مناسبی قرار می گیرد , تا پاهای بافنده هنگام بافتن به راحتی روی پادفشارها قرار گرفته و حرکت کند.